تسمه صنعتی چیست؟

تسمه صنعتی انواع مختلفی دارند که از جمله آن ها می توان به: تسمه تخت، تسمه گرد، تسمه V شکل، تسمه تایمینگ، تسمه آجدار یا شیاردار، تسمه چند شیارو تسمه قابل تنظیم پیوندی اشاره کرد که در ادامه به معرفی هر کدام خواهیم پرداخت.

تسمه آجدار

تسمه صنعتی آجدار یا شیاردار از ترکیب تسمه تخت و تسمه v شکل ساخته شده است و یک نوع تسمه طولی است که ضخامت آن کم و باریک است و قسمت های داخلی آن شیارهای v شکل دارند و سطح بیرونی آن تخت است و این تسمه صنعتی از ترکیب تسمه تخت با تسمه V شکل ایجاد می‌شود. به دلیل اینکه این تسمه ها انعطاف پذیری تسمه های تخت و عملکردی مشابه تسمه های v شکل دارند و از مواد اولیه ای مانند پلیمر لاستیکی با نخ های محکم در ساخت آن ها استفاده می شود دارای قدرت تحمل بسیار بالایی هستند.

مزیت های تسمه شیاردار

تسمه های آجدار مزیت های زیادی دارند که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عمر و دوام زیاد
• انتقال و حرکت آرام
• قابلیت کاهش ارتعاش
• تسمه دندانه دار (تایمینگ)

تسمه  تایمینگ یا دندانه دار یکی از تسمه های صنعتی دقیق از نظر گردش و دوران است و روی سطح داخلی خود دندانه دارند و هنگامی که به اندازه کافی کشیده شوند از لغزش جلوگیری می کند. تسمه های تایمینگ در سرعت ثابت عملکرد بالایی دارند و به همین علت مناسب کارهایی هستند که کوچک ترین لغزش باعث خسارت می شود.تسمه تایمینگ برای انتقال نیرو نیازی به اصطکاک ندارد و نیرو از طریق چرخ دنده منتقل می شود معمولا در موتور اتومبیل ها و موتور سیکلت ها برای تامین انرژی و زمان میل بادامک استفاده می شود.

تسمه چند شیار

تسمه چند شیار معمولا از کنار هم قرار گرفتن 4 الی 6 تسمه V شکل کنار هم تشکیل شده است که این موضوع باعث نازک شدن و بالا رفتن انعطاف آن و در نتیجه افزایش بهره وری آن می شود.

تسمه V شکل یا تسمه ذوزنقه ای

یکی از پر کاربردترین تسمه های صنعتی تسمه V شکل است از پرکاربردترین تسمه های صنعتی می توان به تسمه V شکل یا تسمه پروانه ای یا تسمه ذوزنقه ای  اشاره کرد که به کمک این نوع از تسمه صنعتی مشکل لغزش و هم راستایی حل شده است.

مزیت های تسمه V شکل یا پروانه ای

• قیمت پایین
• طول عمر زیاد
• نیروی کششی بالا
• دارای قابلیت نصب آسان
• دارای قابلیت تحمل بار زیاد
• آسان بودن نصب و راه اندازی
• قابل ساخت در اندازه های مختلف
• قابل استفاده در تسمه های محرک با سرعت متغیر

تسمه گرد

‫ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﮔﺮد نوعی از تسمه های صنعتی با سطح مقطع دایره ای و پولی هایی با شیار U شکل و V شکل با زاویه 60 درجه هستند. این نوع از تسمه های صنعتی اصطکاک زیادی را به سیستم تحمیل می کند و فقط هنگامی قابل قبول است که گشتاور کمی منتقل کند.

‫تسمه تخت

تسمه تخت یکی از تسمه های صنعتی با سطح مقطع تخت است که معمولا با سطح مقطع پهن و پولی های بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد. جنس این تسمه ها از چرم یا پارچه است؛ البته امروزه انواع پلاستیکی آن نیز موجود است. تسمه های تخت معمولا در ماشین های صنعتی، نوار نقاله ها، پمپ های آب، کارخانه ها چوب بری و فن ها استفاده می شوند.

مزایای تسمه تخت

• صدای کم
• عمر طولانی
• عدم نیاز به شیار
• انعطاف پذیری زیاد
• راندمان بالا تا 98 درصد
• قدرت بسیار بالا در سرعت های بالا

تسمه قابل تنظیم پیوندی

این تسمه یکی از جدیدترین تسمه های صنعتی است از تعداد زیادی پیوند و حلقه تشکیل شده است و می توان در صورت نیاز به تغییر طول تسمه می توان این پیوند ها را جدا و متصل کرد. کاربرد گسترده این نوع از تسمه های صنعتی به دلیل قیمت بالایی که دارند محدود است.

همچنین ببینید: تسمه PU

همچنین ببینید: تسمه انتقال نیرو

عوامل موثر بر طول عمر و دوام تسمه صنعتی

• اتصالات مربوط به سیستم و تسمه ها باید به طور مرتب مورد بررسی و بازدید قرار گیرد و در صورت نیاز روغن کاری شود تا به تسمه ها فشاری وارد نشود و به راحتی به چرخشدر بیاید.
• در نگهداری، بسته بندی و حمل و نقل تسمه های صنعتی باید دقت و توجه زیادی صورت گیرد و تسمه ها هرگز در برابر تابش مستقیم نور خورشید و روغن و محلول های شیمیایی قرار نگیرند.
• به دلیل اینکه پولی باعث چرخش آسان تر و قرارگیری منظم تسمه در سیستم می شود محل قرار گیری و چرخش تسمه ها درون پولی است و باید با توجه به ضخامت و ارتفاع تسمه از پولی های مناسب استفاده کرد.
• هر چه قدر تعداد تسمه های استفاده شده در یک مجموعه کمتر باشد طول عمر تسمه ها کمتر خواهد بود و بلعکس هر چه قدر تعداد تسمه ها بیشتر باشد سایش کمتر خواهد بود و در صورت پاره یا خراب شدن یکی از تسمه ها سیستم از کار نخواهد افتاد.
• پیش از استفاده از تسمه ها باید به جنس، ابعاد و اندازه تسمه های صنعتی توجه کنید چراکه هر کدام از آن ها برای میزان کشش و اصطکاک مشخصی طراحی و تولید شده اند و باید به میزان کشش و تنش ایجاد شده توجه کنید و هر کدام از انواع تسمه ها را در جای مناسب خود به کار گیرید.

مزایای تسمه صنعتی

• ارزان قیمت و مقرون به صرفه
• دارای سرعت قابل تنظیم و متغیر
• عدم نیاز به روغن کاری و روانکاری
• عایق مناسب در برابر صدا و لرزش
• مقاومت بالا در مقابل همتراز نبودن
• دارای قابلیت جذب بار های ضربه ای
• کارایی و راندمان بالا (معمولا 95 درصد)
• نداشتن وابستگی محوری به هم ترازی
• حفاظت از ماشین آلات در برابر رطوبت و اضافه بار
• قابلیت ارائه طیف‌ گسترده‌‌ای از نسبت‌های سرعت

طبقه بندی تسمه های صنعتی

 طبقه بندی تسمه صنعتی بر اساس موارد زیر صورت می گیرد:

انواع تسمه صنعتی بر اساس شکل مقطع

تسمه های صنعتی را می توان بر اساس شکل مقطع به دو دسته کلی تقسیم کرد:

• تسمه های تخت: این نوع تسمه ها مقطعی تخت دارند و برای انتقال قدرت در فواصل طولانی استفاده می شوند.
• تسمه های ذوزنقه ای: این نوع تسمه ها مقطعی ذوزنقه ای دارند و برای انتقال قدرت در فواصل کوتاه و با گشتاور بالا استفاده می شوند.

انواع تسمه صنعتی بر اساس کاربرد

تسمه های صنعتی را می توان بر اساس کاربرد به دسته های زیر تقسیم کرد:

• تسمه های نقاله: این نوع تسمه ها برای انتقال مواد و محصولات در صنایع مختلف استفاده می شوند.
• تسمه های انتقال قدرت: این نوع تسمه ها برای انتقال قدرت بین دو یا چند محور در ماشین آلات و تجهیزات صنعتی استفاده می شوند.
• تسمه های تایمینگ: این نوع تسمه ها برای زمان بندی حرکت قطعات در موتورهای احتراق داخلی استفاده می شوند.

مواد اولیه و متریال به کار رفته در ساخت تسمه های صنعتی

تسمه های صنعتی یکی از مهم ترین قطعات در ماشین آلات و تجهیزات صنعتی هستند که از مواد مختلفی مانند لاستیک، پلی اورتان، نئوپرین و فلز ساخته می شوند و جنس تسمه صنعتی بر ویژگی ها و کاربرد آن تأثیر می گذارد.

لاستیک

لاستیک یکی از رایج ترین مواد اولیه برای ساخت تسمه های صنعتی است. تسمه های لاستیکی دارای مزایای زیر هستند:

• مقاومت بالا در برابر سایش و ساییدگی
• عمر طولانی
• قابلیت انعطاف پذیری بالا

تسمه های لاستیکی در صنایع مختلف مانند صنایع غذایی، نساجی، معدن و حمل و نقل کاربرد دارند.

پلی اورتان

پلی اورتان ماده ای مصنوعی است که دارای مزایای زیر است:

• مقاومت بالا در برابر سایش و ساییدگی
• عمر طولانی
• قابلیت انعطاف پذیری بالا
• مقاومت در برابر مواد شیمیایی

تسمه های پلی اورتان در صنایع مختلف مانند صنایع غذایی، نساجی، معدن و حمل و نقل کاربرد دارند.

نئوپرین

نئوپرین ماده ای مصنوعی است که دارای مزایای زیر است:

• مقاومت بالا در برابر سایش و ساییدگی
• عمر طولانی
• قابلیت انعطاف پذیری بالا
• مقاومت در برابر مواد شیمیایی
• مقاومت در برابر آب

تسمه های نئوپرین در صنایع مختلف مانند صنایع غذایی، نساجی، معدن و حمل و نقل کاربرد دارند.

فلز

فلز ماده ای قوی و بادوام است که دارای مزایای زیر است:

• مقاومت بالا در برابر بارهای سنگین
• عمر طولانی
• قابلیت انعطاف پذیری محدود

تسمه های فلزی در صنایع مختلف مانند صنایع سنگین، معدن و کشاورزی کاربرد دارند.

سایر مواد

علاوه بر مواد ذکر شده در بالا، از مواد دیگری نیز برای ساخت تسمه های صنعتی استفاده می شود، از جمله:

• پارچه: تسمه های پارچه ای معمولاً برای کاربردهای سبک وزن استفاده می شوند.
• چرم: تسمه های چرمی معمولاً برای کاربردهای بهداشتی و غذایی استفاده می شوند.
• پلیمری: تسمه های پلیمری از مواد مصنوعی ساخته می شوند و دارای مزایای مختلفی مانند مقاومت در برابر مواد شیمیایی و آب هستند.

همچنین ببینید: نوار نقاله کانوایر

همچنین ببینید: تسمه نقاله PVC

نحوه سنجش کیفیت تسمه صنعتی

 انتخاب تسمه صنعتی با کیفیت بالا بسیار مهم است و برای سنجش کیفیت تسمه صنعتی، عوامل مختلفی باید در نظر گرفته شوند که این عوامل عبارتند از:

• مواد اولیه: جنس تسمه صنعتی بر ویژگی ها و عملکرد آن تأثیر می گذارد. بنابراین، انتخاب مواد اولیه با کیفیت بالا ضروری است.
• طراحی: طراحی تسمه صنعتی باید مناسب کاربرد مورد نظر باشد.
• ساخت: فرآیند ساخت تسمه صنعتی باید مطابق استانداردهای کیفیت باشد.
• عملکرد: تسمه صنعتی باید عملکرد مناسبی داشته باشد و بتواند بار و سرعت مورد نظر را تحمل کند.

آزمایش های استاندارد برای سنجش کیفیت تسمه های صنعتی

برای سنجش کیفیت تسمه صنعتی، آزمایش های مختلفی انجام می شود که این آزمایش ها معمولاً توسط آزمایشگاه های معتبر انجام می شوند؛ برخی از آزمایش های استاندارد برای سنجش کیفیت تسمه صنعتی عبارتند از:

• آزمایش مقاومت در برابر سایش و ساییدگی: این آزمایش برای تعیین میزان مقاومت تسمه صنعتی در برابر سایش و ساییدگی انجام می شود.
• آزمایش مقاومت در برابر کشش: این آزمایش برای تعیین میزان مقاومت تسمه صنعتی در برابر کشش انجام می شود.
• آزمایش مقاومت در برابر تنش: این آزمایش برای تعیین میزان مقاومت تسمه صنعتی در برابر تنش انجام می شود.
• آزمایش مقاومت در برابر ضربه: این آزمایش برای تعیین میزان مقاومت تسمه صنعتی در برابر ضربه انجام می شود.
• آزمایش مقاومت در برابر مواد شیمیایی: این آزمایش برای تعیین میزان مقاومت تسمه صنعتی در برابر مواد شیمیایی انجام می شود.